اموال فرهنگی، تاریخی و هنری به اموالی گفته می ­شود که از نظر علمی، تاریخی، فرهنگی، باستان شناسی، دیرین ­شناسی و هنری حائز اهمیت بوده و بیش از یک صد سال از تاریخ ساخت آن گذشته و به یکی از این دسته بندی­ ها تعلق داشته باشد. ۱- اموال فرهنگی تاریخی ۲- اموال تاریخی ۳- اموال فرهنگی ۴- اموال هنری ۵- اموال مطالعاتی ۶- اموال تقلبی یا جعلی (منبع: آیین نامه ی اموال فرهنگی تاریخی و هنری نهادهای عمومی و دولتی مصوب ۰۷/۱۲/۱۳۸۱)

صادرات، قوانین، ممنوعیت­ های ایران

به موجب بند ۱ مصوبه قانونی شورای انقلاب اسلامی مصوب ۲۲/۱۰/۱۳۵۸ صدور هرگونه اشیا عتیقه و هنری از کشور ممنوع است البته این ممنوعیت شامل تابلو و آثار هنر­های تجسمی معاصر نمی ­شود.

به آن دسته از اشیا تاریخی- فرهنگی که زیر خاکی نبوده و از نسلی به نسل دیگر به صورت موروثی منتقل شده است اشیا مجاز می­ گویند. معامله این اشیا در داخل کشور بلامانع است اما خروج آنها از کشور ممنوع می­ باشد.

با توجه به موارد بالا چنانچه هر کدام از موارد بالا توسط مراجع ذی صلاح کشف شوند علاوه بر ضبط و کارشناسی اموال و ارزیابی ریالی کالا موضوع جهت تصمیم نهایی به دادگاه ارجا داده خواهد شد. (منبع: دستورالعمل چگونگی تعیین و تکلیف اشیا توقیفی)

یکی از موارد حائز اهمیت در این زمینه بحث خروج موقت اموال فرهنگی ­تاریخی و هنری درجه یک، دو و سه برای شرکت در نمایشگاه­ های خارج از کشور می­باشد که این امر با توجه به قانون تنها پس از تایید سازمان میراث فرهنگی کشور مقدور است البته در مورد اموال درجه یک پس از تایید سازمان میراث فرهنگی نیاز به تصویب هیأت وزیران نیز خواهد بود.^۱

همچنین بر طبق آیین نامه اجرایی خروج محصولات فرهنگی (۱۳۸۲)، خروج کلیه آثار از کشور به صورت محموله پستی، همراه مسافر یا تجاری به استثنای کلیه خطوط قدیمی و چاپ سنگی و اثار هنری و ادوات موسیقی که جزو میراث فرهنگی کشور محسوب می­ شود آزاد می­ باشد.

اما به طور کل صادرات آثار هنری مجاز از رونق و محبوبیت خوبی در سراسر جهان برخوردار است. این آثار شامل تابلو­های خوش­نویسی، عکاسی­ ها، انواع تابلو های نقاشی، مجسمه ­ها و ... می­ باشند.

معروف­ترین هنرمندان ایرانی که آثار آنها در گالری های مطرح دنیا به فروش می رود، استاد فرشچیان، زنده رودی محمد احصایی، پرویز تناولی، احمد مصطفی، فرهاد مشیری، ایرج نعیمایی و ... می­ باشند.

در ایران گالری­ های زیادی در طول سال فعالیت می­ کنند که در این میان اتاق بازگانی ایران و سوئیس نیز در قالب طرحی با عنوان ISCC COLLECTIVE و به منظور معرفی هنرمندان جوان در مجامع داخلی و بین­ المللی فعالیت می­ کند.

لوگوی برنامه ISCC COLLECTIVE اتاق بازرگانی ایران و سوئیس

میزان صادرات این کالا­ها به سوئیس در سال ۲۰۱۹ بر طبق سایت trade map برابر ۱۸۱۱ هزار دلار بوده است. که ۱۴۱۲ هزار دلار از آن ها مربوط به اشیا عتیقه با قدمت بیش از ۱۰۰ سال است که ممنوعیت صادرات دارند.

بر اساس اطلاعات سازمان توسعه تجارت در سال ۱۳۹۹ صادرات کد تعرفه ۹۷۰۱۱۰۰۰ مربوط به تابلوهای نقاشی، نقاشی سیاه قلم و نقاشی با مدادرنگی به سوئیس معادل ۰.۰۲ میلیون دلار ( بیشترین صادرات بین کشور­ها)، کد تعرفه ۹۷۰۳۰۰۰۰ مربوط به آثار اصلی مجسمه‌سازی، حجاری، از هر ماده معادل ۰.۱۷ میلیون دلار ( دومین کشور صادر کننده) بوده است. همین امر نشان می­دهد کشور ایران پتانسیل خوبی در جهت صادرات آثار هنری به کشور سوئیس دارد.