صنایع دارویی
بر اساس تعریف سازمان بهداشت جهانی، دارو به هر ماده ای که در فرایندهای دارویی به کار رفته باشد و موجب کشف یا اصلاح فرایندهای فیزیولوژیک یا حالات بیماری در جهت بهبود مصرف کننده شود، می گویند. با این تعریف، فراورده های دارویی به یک شکل دارویی که حاوی یک یا چند دارو همواره با مواد دیگری که در فرایند تولید به آن اضافه شود، می گویند.
محصولات دارویی یکی از استراتژیک ترین محصولات یک کشور محسوب می شود و پیشرفت ها در این زمینه می تواند اثر بخشی زیادی در پارامترهای استراتژیک یک کشور داشته باشد. لازم به ذکر است بر طبق طبقه بندی که دانشگاه اکسفورد توسط سانجایا لال (منبع: Sanjaya Lall, (2000)) در سال ۲۰۰۰ انجام داده است دارو و تجهیزات پزشکی در گروه صنایع با سطح تکنولوژی بالا طبقه بندی شده اند.
در انتخاب کالا ها و پتانسیل سنجی واردات یکی از مواردی که باید به آن توجه نمود میزان واردات آن کالا در سال های گذشته از کشور مورد نظر می باشد. در این راستا بیشترین مقدار واردات از کشور سوئیس در سال 2022 کالا های دارویی با کد تعرفه ی 4 رقمی 3004 و به طور خاص کالا های دارویی با کد تعرفه ی 300490 می باشد. در سال 2022 میزان ارزش کالا های وراداتی از کشور سوئیس در این ردیف تعرفه برابر 34.910 هزار دلار بوده است که نسبت به کل میزان واردات کالا از این کشور ( 152.823 هزار دلار) در تمام ردیف تعرفه ها، 22.8 درصد را شامل می شود.
این در حالی ست که ارزش این ردیف تعرفه در سال 2021، 47.378 هزار دلار نسبت به کل میزان واردات در تمام ردیف تعرفه ها از کشور سوییس به میزان 1.529.811 هزار دلار در همان سال بوده است.
شایان ذکر است که ارزش کل واردات ایران از جهان در سال 2022، معادل 26.958.431 هزار دلار بوده است و کشورهای چین، برزیل و ترکیه به ترتیب در جایگاه اول تا سوم قرار داشتند. سوئیس در این لیست در جایگاه بیست و یکم قرار دارد، که در مقایسه با سال 2021 که با ارزش حدود 10 برابری در جایگاه پنجم قرار داشت، در ردیف پایین تری قرار گرفته است.
آمار صنعت دارو
کد تعرفه صنایع دارویی شامل کد ۲ رقمی ۳۰ است. در سال ۲۰۱۹ ارزش تجارت جهانی دارو در جریان به شکل جدول زیر بوده است.
جدول ارزش تجارت جهانی دارو در سال ۲۰۱۹ (منبع: tpo.ir)
در سال ۱۳۹۹ وادرات دارو از کل جهان به ایران برابر ۱۱۵۸۱۵۰۱۸۰ دلار (منبع:گمرک جمهوری اسلامی ایران) بوده است. عمده ترین واردکنندگان محصولات دارویی کشورهای امریکا، آلمان، بلژیک و چین می باشند که ایران ۶۴ امین کشور واردکننده این محصولات در بین کشورهای دنیا می باشد. همچنین بزرگترین صادرکنندکان دارو در جهان به ترتیب آلمان، سوئیس، امریکا و ایرلند می باشند. که نکته قابل تامل در این بخش کشور سوئیس است که با ۸۳۰۴۷۸۸۳ هزار دلار صادرات در سال ۲۰۱۹ دومین کشور صادرکننده دارو در جهان می باشد. و در بین شرکای تجاری ایران در زمینه دارو سوئیس رتبه چهارم را در سال ۱۳۹۹ داشته است.
آمار صادرات دارو کشورهای جهان
در داخل اتحادیه اروپا ، تقاضا در بازارهای مختلف به میزان قابل توجهی متفاوت است. بر اساس اطلاعات سال ۲۰۱۶، از صادرات دارویی به اتحادیه اروپا ، حدود 30 درصد به آلمان ، 11 درصد به ایتالیا و حدود 8 درصد به فرانسه و اسپانیا صادر شده است. بازار انگلیس هم با رشد خود 13 درصد از سهم صادرات به اتحادیه اروپا را تشکیل داده است.
صنعت داروسازی مهمترین صنعت صادرات سوئیس است. علی رغم شرایط اقتصادی دشوار ، صنعت دارویی سوئیس در چند سال گذشته توانسته است فروش جهانی خود را هرچه بیشتر توسعه دهد این امر باعث می شود که بخش دارویی محرک اصلی صنعت صادرات سوئیس باشد. حدود سه چهارم رشد صنعتی در دهه گذشته مربوط به صنعت داروسازی است ، این بخش همچنین در رشد تولید ناخالص داخلی در دهه گذشته سهم قابل توجهی داشته است. منبع: The Importance of the Pharmaceutical Industry for Switzerland, BAK Economics AG
نمودار رشد صادرات دارویی
بر اساس گزارش منتشر شده از سوی معاونت بررسی های اقتصادی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران یکی از عمده ترین کالاهای غیر کشاورزی وارداتی سوئیس در سال ۲۰۱۶ دارو بوده است.
جدول عمده کالاهای غیرکشاورزی وارداتی سوئیس در سال ۲۰۱۶ منبع: سوئیس؛ تجارت، سرمایه گذاری خارجی و تولید صنعتی، معاونت بررسیهای اقتصادی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران
واردات دارو در ایران مستلزم اخذ مجوزهای مربوطه می باشد. مهمترین سازمان های مرتبط با مجوز دارو در ایران سازمان غذا و دارو و سازمان صنعت ، معدن، تجارت می باشد.