فولاد و آهن

این فصل شامل مورادی همچون آلیاژ­های آهن، چدن، فولاد و ... به اشکال مختلف از قبیل گرانول، پودر و شمش به منظور کاربرد­های گوناگون است. از رایج ترین محصولات این فصل تیرآهن، میلگرد، ورق گرم فولادی،‌ ورق سرد فولادی و از محصولات رایج صادراتی به سويئس فروسیلسیوم می­ باشد.

استفاده از آهن در دنیا قدمتی دیرینه دارد. آهن پرمصرف ­ترین فلز دنیا است. آلیاژ­های متفاوتی از خالص سازی سنگ آهن پدید می ­آید. فولاد، آهن و چدن در واقع از مشتقات سنگ آّهن می­ باشند. اصلی‌ترین تفاوت فولاد و آهن از نظر ساخت‌‌‌ میزان کربن آن‌‌ها است. بعد از آن تفاوت عمده آهن و فولاد را می­ توان در قابلیت ضد خوردگی آن ها دانست. فولاد آلیاژی ضد خوردگی است درحالی که آهن اینگونه نبوده و با اکسیژن واکنش می ­دهد. بیشترین میزان صادرات از بین محصولات فولادی را آهن اسفنجی، فولاد میانی، بیلت و بلوم و میلگرد دارند.

نمودار وضعیت تولید فولاد از سال ۱۹۰۰ تا ۲۰۱۸ ( منبع: انجمن جهانی آهن و فولاد) منبع: انجمن جهانی آهن و فولاد

همانطور که اشاره شد فروسیلسیوم­ ها یکی از اصلی ­ترین محصولات رایج صادراتی بین ایران و سوئيس می­ باشند.

فروسیلیسیوم از زیرمجموعه فروآلیاژ ها است که حاوی 60-80 درصد وزنی سیلیکون می ­باشد. این آلیاژ از احیای سیلیکون از سنگ سیلیس و یا ماسه سیلیسی در بستری از مذاب فولاد بوجود می­ آید. منبع: Zobiranco.com

آمار تجارت ایران و جهان

بر طبق آمار برگرفته از سایت trade map در مجموع کل جهان صادراتی برابر ۳۷۰۴۳۶۸۵۹ هزار دلار در سال ۲۰۱۹ داشته است. و بزرگ­ترین صادر کنندگان فولاد و آهن ( با تمام اشکال) در همین سال به ترتیب کشور­های چین، ژاپن، آلمان، کره و روسیه بوده ­اند. ایران دربین صادرکنندگان در ردیف ۴۳ ام و سوئیس ۴۴ امین صادرکننده جهان است.

به دلیل ارزان بودن آهن­ آلات در ایران، تقاضا برای این محصولات در بازار جهانی زیاد است. اما وجود تحریم ­ها و موانع اقتصادی دیگر موجب گشته که از این پتانسیل اقتصادی به درستی استفاده نشود. در سال ۹۸ وزارت صنعت، معدن و تجارت ایران دستور داده است که حجم صادرات این محصولات تا ۲۵ درصد کاهش یابد لذا یکی از دلایل رکود در این زمینه موانعی از این دست می­ باشد. از دیگر دلایل محدودیت­ های صادرات در این حوزه الزام دولت در بازگشت ارز حاصل از صادرات به سامانه نیمایی است و محدودیت آخر منع صادرات محصولات میانی از قبیل شمش فولادی و اسلب ها توسط افراد غیر از نمایندگی است. بر طبق آمار گمرک جمهوری اسلامی، ایران در سال ۱۳۹۹ ایران معادل ۲۴۴۴۷۳۱۶۶۰۲ دلار صادرات از این محصولات به سراسر دنیا داشته است که از این بین معادل ۲۵۰۰۰۰ دلار از آن صادرات به سوئیس بوده است.

و بیشترین مقدار صادرات از بین ردیف تعرفه­ های موجود در این فصل برای تعرفه ۷۲۱۰ و ۷۲۰۸ بوده است که به ترتیب مربوط به محصولات تخت‌نورد شده، از آهن یا از فولادهای غیر ممزوج، با پهنای ۶۰۰ میلیمتر یا بیشتر، روکش‌شده، آبکاری شده یا اندوده شده و با پهنای ۶۰۰ میلیمتر یا بیشتر، گرم نوردشده، روکش‌نشده، آبکاری نشده و اندود نشده می ­باشد.

 

میزان واردات آهن و فولاد در سال ۲۰۱۹ در کل جهان برابر۳۸۸۶۴۷۴۹۶ هزار دلار بوده است. بزرگ­ترین واردکنندگان این حوزه در سال ۲۰۱۹ به ترتیب آلمان، امریکا، چین و ایتالیا بوده ­اند و سوئیس در این بین ۳۸ امین واردکننده این محصولات در جهان می ­باشد که وارداتی برابر ۲۴۴۱۶۴۱دلار در سال ۲۰۱۹ داشته است. ضمن اینکه روند واردات آن در سال ­های اخیر نرخ ثابتی را دنبال می­ کرده است.

نقشه واردات آهن و فولاد در جهان (منبع: Trade map‌)

جدول کالا­های با سابقه صادراتی ایران و سوئیس در سال ۱۳۹۵ که ایران تمام نیاز وارداتی سوئیس را پوشش نمی ­دهد. منبع: سوئیس؛ تجارت، سرمایه­ گذاری خارجی و تولید صنعتی، معاونت بررسی­ های اقتصادی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران

از آنجا که این صنایع از بزرگ­ترین صنایع کشور محسوب می­ شوند لذا سالیانه نمایشگاه­ های زیادی برای ارائه محصولات در ایران دایر می ­شود که از جمله آنها می­ توان نمایشگاه بین­ المللی فولاد را نام برد.

همچنین قابل ذکر است اولین کارخانه فولاد سازی در ایران در سال ۱۳۵۱ در اصفهان آغاز به کار کرد و پس از انقلاب اسلامی با ایجاد تغییراتی در ساختار شرکت ­های فولادی و ادغام آن ها، شرکت ملی فولاد ایران یا به اختصار Nisco تشکیل گردید. در سال­ های بعدی سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی یعنی ایمیدور بوجود آمد که در حال حاضر شرکت ملی فولاد زیر مجموعه ­ای از آن به حساب می ­آید. مهم ترین شرکت های تولید کننده فولاد درایران عبارتند از: شرکت ملی فولاد ایران، شرکت فولاد مبارکه، شرکت ذوب آهن اصفهان و شرکت فولاد خوزستان.




شرکت های برتر فعال در این حوزه