این مواد از جمله مواردی هستند که علاوه بر واردات صادرات نیز دارند. لذا می­ توان توجه ویژه ­تری در بخش بازرگانی به آن داشت.

در سال ۲۰۲۰ این محصولات در ردیف ششم از واردات ایران از کشور سوئیس قرار داشته ­اند. مواد شیمیایی بطور عمده به دو گروه بزرگ مواد معدنی و مواد آلی تقسیم بندی می‌شوند. محصولاتی با ارزش افزوده شیمیایی بالاتر مشتق شده از کربن، مثل ترکیبات آمینو، ایزوسیانات ها و الکل­ های غیر حلقوی و مشتقات آنها تحت عنوان مواد شیمیایی با کد دو رقمی HS ۲۹ شناخته می ­شوند. منبع: Skills for trade and economic diversification (STED): Chemicals and cosmetics manufacturing sector Jordan / ILO Regional Office for Arab States - Beirut: ILO, 2020

عناصر تشکیل دهنده ترکیبات شیمیایی آلی به ترتیب فراوانی مطابق زیراند:

فلزات , هالوژن ها , C , H , O , N , S , P , As . فراوانترین چهار عنصر N , O , H , C عناصر اصلی سازنده مواد آلی به حساب می‌آیند و به طور کلی قابل تقسیم به چهار دسته زیر هستند:

• هیدرو کربن های ساده
• هیدروکربن های اکسیژن­ دار
• هیدروکربن های نیتروژن­ دار
• هیدروکربن های اکسیژن و نیتروژن­ دار^۱

واردات مواد شیمیایی آلی مستلزم مجوز­ها، محدودیت­ ها و ممنوعیت­ های زیادی است. از آنجایی که این مواد طیف گسترده­ای از الزامات و استاندارد­ها را دارند لذا تنها به معرفی سازمان­ های مرتبط و مجوز دهنده و بخش کوچکی از الزامات در این حوزه پرداخته می­ شود.

سازمان­ های احتمالی مجوز دهنده

وزارت کشور برای اخذ مجوز مواد شیمیایی متحرقه

وزارت آموش عالی مواد شیمیایی با کاربرد آموزشی

وزارت بهداشت

وزارت جهاد کشاورزی

وزارت صنعت، معدن و تجارت

چند بند از قوانین مهم برچسب گذاری مواد شیمیایی عبارتند از:

• واردات و ترخیص هرگونه ماده شیمیایی فاقد برچسب کشوری ماده شیمیایی ممنوع می باشد.
• کلیه تولیدکنندگان و واردکنندگان مواد شیمیایی در خصوص ظروف آلوده به مواد شیمیایی، ضمن رعایت دستورالعمل کشوری طبقه بندی و برچسب گذاری مواد ۷ قانون مدیریت پسماندها نیز می­ باشند.
• کلیه واردکنندگان مواد شیمیایی کنوانسیون روتردام، استکهلم و بازل علاوه بر الصاق برچسب موضوع این آیین نامه ملزم به رعایت مفاد کنفوانسیون های مزبور می ­باشند.

آمار

در سال ۲۰۲۰ ایران معادل۸۱۷۴۵۷ هزار دلار واردات مواد شیمیایی آلی از کل دنیا و در مجموع ۵۳۶۹ هزار دلار واردات از کشور سوئیس داشته است. این عدد نشان می­ دهد نزدیک به ۰.۶ درصد از واردات این محصولات را سوئیس تامین می ­کند.

بزرگ­ترین واردکنندگان مواد آلی شیمیایی در دنیا در سال ۲۰۲۰ به ترتیب امریکا، چین، آلمان، بلژیک و هند می­ باشند. اما کشور سوئیس بیشترین حجم صادرات خود را به ترتیب به کشور­های آلمان، اسپانیا، ایتالیا و استرالیا دارد. ایران در این بین در ردیف ۷۶ قرار دارد. نقشه زیر کشور­هایی را نشان می­ دهد که سوئیس در این حوزه به آنها صادرات انجام می­ دهد.

(منبع: Trade map)