هر کدام از این اصطلاحات و واژگان قطره ای در مقابل دریای اینکوترمز و اسناد بازرگانی است و استفاده از آنها برای شروع یک تجارت بین المللی و یا داخلی ضروری است . کاربرد صحیح آنها منوط به سال ها مطالعه و تحقیق است . در اینجا تنها برای آشنا شدن با برخی از اصطلاحات مهم و کاربردی می خواهیم به توضیح 8 مورد از آنها که در بیشتر کشورها استفاده می شود ، بپردازیم:
1. اسناد ترخیص (Clearance Documents) :
سند ترخیص ، در ترخیص کالا سندی است که صاحب کالا تمامی کارمزد ها ، مالیات ها وهزینه ها را پرداخت کرده است و می تواند کالای خود را ازنظر شرکت حمل وگمرک خارج کند که به اشکال و فرمت های مختلفی ازجمله قبض ماشینی، چاپی و حتی مهر و توضیح بر روی قبض انبار می تواند باشد.
سند ترخیص می بایستی قبل از صادرات و واردات بین المللی کالا تهیه شده باشد. چنانچه محموله ها و کالا ها به شرکت های حمل برسند و برگه هایی را که نشان دهنده ی مالیات و هزینه پرداخت شده را نشان دهند , شرکت های حمل کننده کالا اسنادی را دال بر اینکه تمامی مالیات ها و هزینه های لازم پرداخت شده را صادر می کنند که کالا ها به مقصد خود برسند. اسناد ترخیص برای حمل دریایی بین المللی هر کشور متفاوت است و هر کشور متناسب با سیاست های بازرگانی خود آن را تعیین می کند.
اسناد ترخیص از اسناد مهم بازرگانی به حساب می ایند زیرا که به مقامات مربوطه امکان محاسبه ی گمرک و مالیات مربوطه ی کالا را می دهند.
2. پیش فاکتور (Proforma Invoice):
همانند برگه ی خرید، پیش فاکتور یا پروفرما اینویس سندی است که در آن اطلاعات کالای به فروش رسیده درج شده است. این اطلاعات شامل قوانین و شرایط توافق شده ی طرفین است که یا از طریق راه های الکترونیکی همانند ایمیل، فکس، تلفن و یا در جلسات تنظیم شده است. برگه ی خرید قبل از به اتمام رسیدن پروسه ی خرید صادر می شود.
به طور کلی پیش فاکتورها شکل یکسانی دارند که فقط ممکن است اطلاعاتی در آن تغییر پیدا کنند. مثل قیمت واحد و نهایی کالا، مدت اعتبار، مشخصات کیفی، بسته بندی کالا و گاهی نیز هزینه های کرایه، بیمه و تعهدات هر یک از طرفین نسبت به کالا.
هر پروفرما اینویس دارای موارد زیر است:
· کشور سازنده
· نحوه و شرایط پرداخت پول
· تعهدات هر دو طرف قرارداد (اینکوترمز)
· وزن خالص و ناخالص کالا
· مشخصات کالا
· برند کالا
· و.....
3. فاکتور (Commercial Invoice) :
فاکتور نام های دیگری دارد اعمم ازصورتحساب تجاری، سیاهه خرید و سیاهه تجاری
فاکتور، سندی است حاوی داده هایی در خصوص کالا یا کالاهای فروخته شده که فروشنده به نام خریدار برای تجارت بین المللی صادر می کند. این سند از اسناد مهم تجاری است که میزان مالیات و گمرک را براساس داده های نوشته شده تعیین می کند.این سند توسط فروشنده یا صادرکننده ی کالا برای خریدار یا وارد کننده تنظیم می شود.
علیرغم بارنامه (Bill of Lading) فاکتور نشان دهنده ی مالکیت کالا ها نیست اما صدور این سند برای اسناد ترخیص جهت محاسبه ی هزینه ها و مالیات ها ضروری است.
داده های فاکتور شامل قیمت، ارزش و تعداد اجناس است؛ همچنین می بایستی شرایط فروش و نحوه ی نقل و انتقالاتی که توسط خریدارو فروشنده به توافق رسیده است را در برداشته باشد.
نمونه فاکتور های زیادی را داریم اما همه ی آنها فرمت یکسان و یک شکلی ندارند در نتیجه فرم فاکتور را باید با توجه به شرایط توافق شده، تنظیم و شخصی سازی کرد. اما همه ی این نمونه و قالب های این فرم می باید این 3 بخش را دارا باشند.
1. اطلاعات راجع به نقل و انتقالات کالا
2. اطلاعات مربوط به شرایط صادرکننده و وارد کننده
3. اطلاعات مربوط به نحوه ی حمل کالا
4. گواهی مبدا (Certificate of Origin):
گواهی مبدا از اسناد مهم بین المللی نشان دهنده ی مکانی است که آن کالا یا محصول در آنجا تولید شده است. این گواهی شامل داده هایی همانند اطلاعات محصول، مقصد و کشور صادرکننده است . گواهی مبدا یا (COO) برای بسیاری از قراردادهای بازرگانی بین المللی مورد نیاز است؛ زیرا که از آن می توان فهمید که آیا کالای موردنظر ما، از لحاظ قانونی قابل صدور می باشد و اینکه کالا های موردنظر تحت شمول مالیات و گمرک قرار می گیرد یا خیر.
گواهی مبدا از دیگر اسناد مشابه مانند فاکتور و لیست های بسته بندی متفاوت است.این گواهی فرم استاندارد یکسانی در تجارت بین المللی ندارد اما فرم هایی که یک صادرکننده تهیه می کند باید دارای نوع کالا، کد گمرکی ، نام صادرکننده و واردکننده و کشور مبدا باشد.
درمرحله ی بعد صادرکننده ، گواهی مبدا (COO) را در اتاق بازرگانی به ثبت می رساند و آن را همراه محموله ی کالاها می فرستد.
دو نوع گواهی مبدا داریم :
1. ترجیحی (preferential)
در این نوع از گواهی مبدا, کالاهای مربوطه تحت شمول گمرک قرار نمی گیرند و یا اگر بگیرند درصد پایین تری از مالیات را پرداخت می کنند.
2. غیر ترجیحی (non-preferential)
و اما در این مدل چنیین امتیازی را برای کالا ها و اجناس مربوطه در نظر نمی گیریم و آنها با توجه به محموله، کشور و دیگر معیارها بایستی مالیات و گمرک تعیین شده را پرداخت کنند.
گردآوری توسط موسسه حقوقی تمدن کهن ری