در لغت، علم دارایی (فاینانس) اعم است از مدیریت پول کلان، علی الخصوص توسط دولت ها و یا شرکت های بزرگ.
در تعریفی دقیق تر، علم دارایی دارای معنایی گسترده است که فعالیت هایی درآمیخته با بانکداری، اهرم مالی یا قرض، بازار سرمایه، پول و یا سرمایه گذاری را توصیف می کند. به طور ساده، علم دارایی مدیریت پول و مراحل و پروسه ی تهیه کردن سرمایه ی مورد نیاز را توضیح می دهد.
علم دارایی خود به سه زیر شاخه تقسیم می شود:
1.دارایی فردی
2. دارایی شرکتی
3. دارایی عمومی (دولتی)
حال که مقدمه ای از علم دارایی به دست آوردیم در این قسمت به تعریف موسسات مالی و دارایی میپردازیم.
موسسه مالی شرکتی است در آمیخته با فعالیت های بیزینسی نقل و انتقالات پولی و مالی مانند: سپرده گذاری ها، وام ها، سرمایه گذاری ها و تبدیل ارزها. موسسات مالی و دارایی از لحاظ اندازه، گستردگی و جغرافیایی متنوع اند. از رایج ترین نوع این موسسات، بانک های تجاری، بانک های سرمایه گذاری، شرکت های بیمه و شرکت های کارگزاری را می توان نام برد. سه نوع از مهمترین این موسسات عبارتند از:
1. موسسات سپرده گذاری: عمل سپرده گذاری کردن، در بر گیرنده موسساتی که سپرده ها را پذیرش و مدیریت می کنند و وام می دهند مانند: بانک ها، موسسات مالی و اعتباری، بنگاه تعاونی اعتبار، موسسات امانی و شرکت های ارائه دهنده وام مسکن
2. موسسات قراردادی مثل شرکت های بیمه و صندوق های بازنشستگی
3. موسسات سرمایه گذاری: بانک های سرمایه گذاری، پذیره نویسان شرکت های بیمه و گونه های دیگر از نهاد های دارایی که نقش تنظیم سرمایه را دارا هستند.
موسسات مالی متعهد به فراهم کردن بستر گردش پول به بازار از طریق انتقال سرمایه ها از سرمایه گذاران به شرکت ها به شکل وام ها، سپرده ها و یا سرمایه ها هستند.
موسسات مالی بخش بسیار حیاتی از اقتصاد را تشکیل می دهند، کما اینکه افراد و شرکت ها برای انجام نقل و انتقالات و سرمایه گذاری به آنها تکیه می کنند. نقش اولیه موسسات مالی به ارمغان اوردن نقدینگی به اقتصاد و فعالیت های اقتصادی تا حد ممکن است است. دولت ها پیش بینی کردن و تنظیم بانک ها و موسسات مالی را امری مهم تلقی می کنند زیرا که آن ها نقش اساسی را در اقتصاد بازی می کنند. آنها توسط یک سازمان دولت مرکزی برای موسسات مالی بانکی و غیر بانکی سازماندهی می شوند.
از نقش ها و وظایف موسسات مالی و دارایی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1. مقررات عرضه پولی
2. خدمات بانکی
3. خدمات بیمه
4. تشکیل سرمایه
5. مشاوره سرمایه گذاری
6. خدمات کارگزاری
7. خدمات صندوق بازنشستگی
8. خدمات صندوق اعتماد
9. تامین مالی شرکت های کوچک و متوسط
10. عمل به عنوان نماینده ی دولت به صرف رشد اقتصادی
موسسات مالی اسکلت اصلی اقتصاد هستند. بدون کمک این موسسات اقتصاد با شکست مواجه می شود و قادر به ایستادن نخواهد بود. مردم نیز نمی توانستند از افزایش و کاهش نرخ بهره صاحب منفعت شوند. پس انداز کردن پول نیز معنا نمی یافت و مردم می بایستی همچنان سرمایه خود را زیر بالشت قایم می کردند!
به دلیل نقش پررنگ این موسسات در پیشرفت و رشد اقتصادی، دولت ها آنها را به وسیله بانک مرکزی, تنظیم گران بیمه, تنظیم کنندگان صندوق بازنشستگی و... مدیریت و سازماندهی می کند. در طی سالیان نقش این موسسات از تنها پذیرش و قرض دادن سرمایه تا قسمت های وسیع تر از خدمات گسترش پیدا کرده است.
گردآوری توسط موسسه حقوقی تمدن کهن ری